I Guerri cinarchesi

Dopu à tanti castichi fatti à a Ripublica di Ghjenuva da i Cinarchesi, hè dicisu di « risanà » à signuria di i da Leca ind’u 1456. L’uffiziu San Ghjorghju, chì ghjistisci a Corsica, ùn ni pò più di l’andatura di Raffè da Leca è lampa una riprissioni senza para, aiutatu da Vincinteddu d’Istria è Ghjudici da la Rocca.

Raffè teni dui mesi ind’u casteddu di Cinarca po codda da rifughjà si ind’u so casteddu di Lecca. Circhendu di scappà, casca da a muraglia. Sempri vivu, hè turturatu, tombu po spizzatu. I so resti saliti sò mandati da essa appiccati in asempiu à i muri di i casteddi di Calvi, Bunifaziu, Biguglia è Corti. U capu hè spostu in Capraghja (casteddu di Cinarca).

U Conti Polu s’adunisci à dui frateddi di Raffè. Sò ricunnisciuti da i Corsi com’è signori di i so rughjoni. À l’uffiziu, li scappa a pacenza : sbarca in Sagona u tarribuli Antonio Spinola, aspittatu da Vincinteddu d’Istria. L’Uffiziu prumetti u pardonu à quiddi chì si sottumettini. Vincinteddu n’hè guarantu !

Quand’eddi venini i signori da renda umaghju à Ghjenuva, sò subbitu ammazzati ! Spinola batti i pievi è praticheghja una pulitica di disbitera : casi è arbureti sò brusgiati, i bandi sò arrubbati o strutti… a ghjenti di u locu hè mandata in isiliu.

Spinola mortu, riveni appena di paci. Vincinteddu, chì ùn hà ritrovu a so signuria è chì si dici disanuratu da i Ghjinuvesi (era guarantu di a parodda di Spinola), piglia l’armi cù u sustegnu di u Rè d’Aragonu. Dopu à uni pochi di vittorii, sarà pigliatu è scapatu da i ghjinuvesi.

Veni u tempu di u Conti Ghjuvampaulu da Leca. Dopu essa statu ricumpinsatu da l’Uffiziu pà i so sirvizii, scegli di rompa cun eddu è di piglià u puteri cun Tomassino da Campofregoso (ani maritati i so figlioli*). Com’è u ziu Raffè, teni dui mesi ind’u casteddu di Cinarca assaltatu da milli suldati mandati da l’Uffiziu. Scappa è riveni 4 volti in Corsica da ripiglià u puteri trà 1487 è 1501.

Ogni volta, i rughjoni chì l’ani sustinutu sò disbitati !

U simbolicu casteddu di Cinarca hè spiantatu quand’edda hè alzata a citadedda d’Aiacciu, simbulu di u puteri ghjinuvesi.

Rinucciu da la Rocca (avvirsariu principali di u Conti Ghjuvampaulu in isiliu) chì capisci chì i ghjinuvesi ùn lu lasciarani piglià u puteri, si pesa tandu contru à l’anziani alliati. Hè tombu ind’u 1511 da un cucinu l’ultimu signori Cinarchesu.

* Un figliolu da Leca hà spusatu una figliola di Tomasino po un figliolu di Tomasinu s’hè maritatu cù una figliola di Ghjuvampaulu. U figliolu di st’unioni divintarà Doge di Ghjenuva !